Дөнья матур татар телендә шигырьләр

Размер шрифта:   13
Дөнья матур татар телендә шигырьләр

© Гүзәл Идрисова, 2025

ISBN 978-5-0065-8929-2

Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero

Кереш сүз

Кадерле дуслар!

Дөнья искиткеч матур. Гүзәллекне тик күрә белергә кирәк. Ә иң мөһиме – җир шарында беркайчан да сугышлар булмасын! Тыныч тормышта, иркен сулап, дус яшәсәк, бәхет һәм шатлык белән тулыр күңелләр. Оҗмах рәхәтлеге кичереп, Ходайга рәхмәтле булып, яшик җирдә, дуслар!

Балалар бакчасы

  • Балалар бакчасына көн дә
  • Мине итеп куялар.
  • Түзеп тор инде, дип,
  • Яратып алгач, калдыралар.
  • Кадерле кешеләрем
  • Һәрчак ашыгалар.
  • Әтинең дә, әнинең дә,
  • Мөһимерәк эше бар.
  • Елар идем, яшем чыкмый,
  • Кычкырсам, оят кешедән.
  • Барсы мине күзәтә
  • Ачык калган ишектән.
  • Зур адымнар белән
  • Кереп китәм бүлмәгә.
  • «Мин килдем, каршылагыз,
  • Әйдәгез, уйныйк бергә!».
  • Уен артыннан уен,
  • Бәләкәчләр күп, күңелле.
  • Барлык хәсрәтләремне
  • Мин оныттым, шикелле.
  • Рәхәтләнеп йокладык,
  • Тәмле итеп, сыйлангач.
  • Рәхмәт барысына да,
  • Безне яхшы карагач.
  • Бик озак түздем,
  • Сагындым әти – әнине.
  • Вакытны белмим шул,
  • Өйрәнмәдем әле сәгатьне.
  • Кинәт, ишек ачылды,
  • Әнине күреп калдым,
  • Биш көн күрмәгәндәй,
  • Кочагына ташландым.
  • Иртәгә нәкъ шундый
  • Көн янә кабатлана.
  • Зурларча тормыш
  • Менә шулай башлана.

Серле курчаклар

  • Балалар бакчасыннан
  • Без өйгә таралышкач,
  • Ни эшли икән курчаклар,
  • Үзләре генә калгач.
  • Сүз дәштереп булмый,
  • Тыйнаклар инде бигрәк.
  • Эх, төнлә барып,
  • Күзәтәсе иде әзерәк.
  • Мөгаен, пыр тузып,
  • Кычкырышып, йөгерәләр.
  • Бездән күреп, шым гына,
  • Мөгаен, барсын өйрәнәләр.
  • Без иртән килүгә,
  • Акыллы итеп утырып,
  • Бер ни дә булмагандай,
  • Кинәт калалар тынып.

Егылсам, еламыйм

  • Дуслар белән уйнарга
  • Ашыгып йөгергәндә,
  • Очып, барып төшәм,
  • Тагын яра тезләрдә.
  • Мин, егылсам, сиздермим,
  • Бик килсә дә еласы.
  • Бәлки, мине тәрәзәдән
  • Күзәтәдер берәйсе.
  • Бер ни булмагандай,
  • Җайлап кына басам.
  • Аркамны туры куеп,
  • Мин алга барам.
  • Тирән мәгънәле сүзләрне
  • Үскәч кенә аңладым.
  • Егылу оят түгел,
  • Оят, адым ясамасаң.

Нәни дуслар

  • Мин бүген бай
  • Миндә кәнфит бар.
  • Берәү түгел, бишәү,
  • Сыйлыйм сезне, дуслар.
  • Беренчесе Айгөлгә,
  • Икенчесе Гөлназга,
  • Өченчесе Алсуга,
  • Дүртенчесе Чулпанга.
  • Таратып беттем,
  • Бишенчесе үземә.
  • Тәмлекәч авызда эри,
  • Әй рәхәт күңелемә.

Хәлең ничек, авылым?

  • Авылыма кайттым,
  • Эх, шат җырлый күңелем.
  • Озак күрешмәдек бит,
  • Саумы, ничек хәлең?
  • Әй, сагындым үзеңне,
  • Төшләремдә күрәмен,
  • Бәпкә үләнле тугайдан
  • Ялан аяк йөгерәмен.
  • Таңнарың, иртәләрең
  • Әле дә шулай матурмы,
  • Зәңгәр күлеңдә йөзгән
  • Аккошларың парлымы?
  • Кичен клубтан кайтканда,
  • Көлешәме егет – кызлар,
  • Гармун моңын ишетәме,
  • Тынып калган урамнар?
  • Киң иген басуларында
  • Гөрлиме комбайннар,
  • Җырлап, эштән кайтамы
  • Уңган савымчылар?
  • Ниләр уйлыйсың, авылым,
  • Яхшымы соң кәефең?
  • Авыл яме кешеләрдә,
  • Алар кулында киләчәгең.
  • Тырыш, авылым, тырыш,
  • Икенче сулышың ачылыр.
  • Килер вакыт, ышанам,
  • Барсы ал да гөл булыр!

Авыл тормышы

  • Уч төбендәгедәй күренә
  • Авылда яшәүченең тормышы.
  • Теге очта төчкерсә,
  • Бу очта ишетелә тавышы.
  • Синең һәрбер адымыңны
  • Кеше ярата күзәтергә.
  • Туры атлыйсыңмы, кыешмы,
  • Әзер гел гаепләргә.
  • Авылда «сарафан радиосы»
  • Бик яхшы эшли.
  • Үзе бер дә атылмый,
  • Хәбәрнең төрлесен сөйли.
  • Яшерә алмассың сереңне,
  • Уяу авылдаш һәрчак.
  • Барыбер барысы беленә,
  • Менә оят була азак.
  • Үзең булып кал,
  • Яшә үзең теләгәнчә.
  • Язмышың матур язылыр,
  • Уйларың булса изгелектә.
  • Качма да, яшеренмә дә,
  • Тыныч булсын сулышың.
  • Сокландыр бар халыкны,
  • Балкып торсын тормышың.

Россия халкы түземле

  • Салкын булса да, кышны
  • Сагынып, көтеп алабыз.
  • Ап – ак карлар яуса,
  • Яктырып китә дөньябыз.
  • Җылы кием киябез дә,
  • Йөгереп чыгабыз тышка.
  • Кышкы һава саф,
  • Димәк, бай кислородка.
  • Энҗе карлар ява,
  • Күпләп төшә күктән.
  • Атлауы рәхәт, җиргә
  • Йомшак келәм җәелгән.
  • Кояшта пешкән алмадай,
  • Алсуланып, яна битләр.
  • Суык чеметеп алса да,
  • Күтәренке кәефләр.
  • Кырык градуслы салкын,
  • Кемдер туңдырма ялап,
  • Үтеп китсә янәшәдән,
  • Беркем калмый аптырап.
  • Кышын өшетә, чыдайбыз,
  • Җәен интегәбез эссегә.
  • Россия халкы түземле,
  • Юк тиңнәр безгә.

Вәгъдәләр бирмә

  • Зәңгәр күктәге йолдызны
  • Алып бирермен димә,
  • Синең өчен хәтта
  • Айга менәрмен димә.
  • Диңгез төбенә төшеп,
  • Энҗе эзләрмен димә.
  • Биек кыя башыннан
  • Эдельвейс өзәрмен димә.
  • Сиңа гына багышлап,
  • Җырлар язырмын димә.
  • Синең өчен ташкынга
  • Сикерергә әзермен димә.
  • Мин сиңа дөньяны
  • Бүләк итәрмен димә.
  • Галәмнең бар байлыгын
  • Алдыңа салырмын димә.
  • Бәхет өчен күп кирәкми,
  • Җылы телим күңелемә.
  • Тик янымда бул һәрчак,
  • Яратып кара күзләремә.

Мичтә пешкән көлчәләр

  • Мөрҗәдән төтен чыга,
  • Димәк, ягылган мичләр.
  • Көлчә белән сыйлап,
  • Ипи пешерә әниләр.
  • Көлчә тәмен авылда
  • Белә һәр бала.
  • Ипи пешергән көнне
  • Зур бәйрәм була.
  • Утлы күмер өстендә,
  • Кызган табада ятып,
  • Нәни көлчәләр пешә,
  • Кояштай, алсуланып.
  • Табадан төшкән ризыкны
  • Көтеп торабыз, түзеп.
  • Эссе көлчә эләктергәч,
  • Суытабыз, аңа өреп.
  • Өстенә каймак ягып,
  • Тәмләп карыйбыз.
  • Искиткеч шәп,
  • Шатланып ашыйбыз.
  • Самовар җырлап утыра,
  • Әниебез ясый чәй.
  • Хуш исләр тарала,
  • Мичтә өлгерә ипекәй.
  • Мичтә пешкән көлчәләр
  • Кибеттә сатылмыйлар.
  • Эх, еракта калды инде
  • Бәхетле бала чаклар.

Рәхәт яши беләбез

  • Үәт, заманалар килде,
  • Тагын нәрсә күрербез?
  • Ашарга пешерәсе килми,
  • Рәхәт яши беләбез.
  • Зур тартмага салып,
  • Өйгә китереп бирәләр.
  • Җаның нәрсә тели,
  • Мөһим түгел бәяләр.
  • Элек мич ягарга
  • Утын кисеп интеккәннәр.
  • Хәзер газ да, ут та бар,
  • Ә пешерергә иренәләр.
  • Кешеләр мода куа —
  • Олы размерлы киемнәр.
  • Теләсәң күпме аша,
  • Күренми ич нәтиҗәләр.
  • Пицца ашап кына,
  • Яшьләр гомер уздыра.
  • Хәлләр яхшы, шәп,
  • Сау бул, матур фигура!

Кем белән дус булырга?

  • Бүре усал, куян куркак,
  • Төлке үтә хәйләкәр.
  • Ә бурсык әнисенә
  • Юкны – барны эләкләр.
  • Аю ярата урлашырга,
  • Кортларның очып киткәнен
  • Карап кына тора да,
  • Тотына бал ашарга.
  • Кабан дуңгызы теләми
  • Үзен үзе карарга.
  • Аңа кирәк, рәхәтләнеп,
  • Пычракта ятып аунарга.
  • Тиен уңай сыйфатлы,
  • Аны уңган диләр.
  • Ару – талуны белмичә,
  • Йөгереп, эшләр.
  • Тиен белән дуслаш,
  • Дип, әнисе өйрәтә.
  • Керпе тыңлый әнисен,
  • Киңәшләре яхшы бигрәк тә.

Акыллы кошлар

  • Өй алды яшел чирәм,
  • Бәпкәләр үлән чүпли.
  • Янәшәдә генә әти – әни
  • Балакайларын күзли.
  • Бала җанлы казлар да,
  • Бәпкәйләрен калдырып,
  • Бер адым ерак китмичә,
  • Үстерәләр, дулкынланып.
  • Бәпкә абынып егылса,
  • Янына йөгерә әтисе:
  • «Ни булды, бәпкәем,
  • Этәрдеме әллә берәйсе?».
  • Үзләре генә белгән
  • Телдә сөйләшәләр.
  • Бер – берсен аңлыйлар,
  • Казлар да хас кешеләр.
  • Каз гаиләсендә тәртип,
  • Су керергә китәләр,
  • Ата – ана алдан бара,
  • Артта тезелгән бәләкәчләр.
  • Әгәр куркыныч янаса,
  • Күктә күренсә карчыга,
  • Колачын җәеп, ана
  • Балаларын тизрәк качыра.
  • Күрмәссез казларның
  • Балаларын ташлап,
  • Кайдадыр йөрегәнен,
  • Үзенә генә бәйрәм ясап.
  • Шулай яши белми
  • Хәтта кешенең кайберсе.
  • Гаҗәпкә калдыра гел
  • Казның матур гаиләсе.

Безнең өчен

  • Безнең өчен туа таңнар,
  • Безнең өчен сайрый кошлар.
  • Безнең өчен зәңгәр күктә
  • Йөзә матур болытлар.
  • Безнең өчен энҗе кар ява,
  • Безнең өчен ява ләйсән яңгыр.
  • Кинәт, безне сокландырып,
  • Салават күпере балкыр.
  • Безнең өчен кояш елмая,
  • Безнең өчен җемелди йолдызлар.
  • Безнең өчен бакчаларда
  • Алсуланып пешә алмалар.
  • Безнең өчен чәчәк ата,
  • Гаҗәп нәфис гөлләр.
Продолжить чтение